در این مقاله فنی، به بررسی یکی از اجزای مهم صنعت درب و پنجره سازی آلومینیوم و UPVC، یعنی لاستیک‌های درزگیر آب‌بندی و هوا بندی خواهیم پرداخت. این بخش از صنعت به عنوان یکی از اجزای کلیدی برای تأمین عملکرد صحیح و جلوگیری از ورود آب و هوا به داخل ساختمان شناخته می‌شود. در ادامه، به تاریخچه این لاستیک‌ها، انواع مختلف آن‌ها، مواد تشکیل‌دهنده و روش‌های تشخیص لاستیک اصل خواهیم پرداخت.
تاریخچه لاستیک‌های آب‌بندی
پنجره‌های چوبی نخستین نوع پنجره‌ها در دوران قدیم بودند. در ابتدا، چوب تنها ماده‌ای بود که توسط نجارها برای ساخت پنجره‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. شیشه‌ها در داخل پنجره‌های چوبی قرار می‌گرفتند، اما مشکل اصلی درزگیری و آب‌بندی بود. هنگامی که باران می‌بارید یا باد می‌وزید، آب و هوا از بین درزهای پنجره‌ها وارد می‌شد. در آن زمان، برای رفع این مشکل، از گل مالی و بعدها زامسکه (خمیر چسبناک ساخته‌شده از مل و روغن) استفاده می‌شد. زامسکه به عنوان اولین روش آب‌بندی شناخته می‌شود و تا حد زیادی مشکلات درزگیری پنجره‌ها را برطرف می‌کرد، هرچند این روش معایب خاص خود را داشت. زامسکه به مرور زمان شسته می‌شد یا در اثر حرکات پنجره ترک می‌خورد و از بین می‌رفت.
با ظهور پنجره‌های آهنی، همچنان مشکل درزگیری و آب‌بندی باقی ماند، اما استفاده از گل مالی کمی موثرتر بود. این مشکل زمانی به طور جدی‌تر پیگیری شد که پنجره‌های آلومینیومی ترمال بریک و UPVC وارد بازار شدند. این نوع پنجره‌ها با طراحی خاص خود از شیارهایی برخوردار بودند که لاستیک‌ها در آن‌ها جای می‌گرفتند و از این طریق درزگیری و آب‌بندی به بهترین شکل ممکن انجام می‌شد. این تغییرات، به ویژه در پنجره‌های UPVC و آلومینیومی ترمال بریک، نقطه تحول بزرگی در صنعت درب و پنجره سازی به شمار می‌آید، زیرا این پنجره‌ها به‌طور کامل از نظر آب‌بندی و هوا بندی استاندارد شده‌اند.
چرا از لاستیک برای درزبندی استفاده می‌شود؟
لاستیک‌ها به دلایل مختلفی به عنوان مواد اصلی برای آب‌بندی و هوا بندی استفاده می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی لاستیک‌ها، انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر عوامل جوی و دوام طولانی‌مدت آن‌هاست. زمانی که می‌خواهیم پنجره‌ای را درزگیری کنیم، نمی‌توانیم از مصالح دیگری مانند چسب‌های ساده استفاده کنیم، زیرا چسب‌ها معمولاً مقاومتی به اندازه لاستیک‌ها در برابر شرایط مختلف جوی ندارند. لاستیک‌ها به‌ویژه نوعی از مواد پلیمری هستند که می‌توانند به طور مؤثری از ورود آب و هوا به داخل ساختمان جلوگیری کنند. این ویژگی به طور خاص در پنجره‌های UPVC و آلومینیومی ترمال بریک نمایان می‌شود.
انواع لاستیک پنجره آلومینیوم و UPVC
در صنعت درب و پنجره سازی، دو نوع پنجره به‌طور عمده استفاده می‌شود: پنجره‌های UPVC و پنجره‌های آلومینیومی ترمال بریک. در هر دو دسته از پنجره‌ها، برای آب‌بندی و هوابندی از لاستیک‌های مخصوصی استفاده می‌شود. این لاستیک‌ها معمولاً از مواد پلیمری مختلفی مانند NBR، TPV، TPE، PVC، EPDM و سیلیکونی ساخته می‌شوند. هر یک از این مواد ویژگی‌های خاص خود را دارند که به آن‌ها امکان عملکرد مطلوب در شرایط مختلف را می‌دهد.
در پنجره‌های UPVC، لاستیک‌ها به‌طور مستقیم در پروفیل‌های تولید شده جاگذاری می‌شوند، که این امر فرایند نصب و مونتاژ را ساده‌تر می‌کند. اما در پنجره‌های آلومینیومی، چون امکان جاگذاری لاستیک‌ها در هنگام تولید پروفیل وجود ندارد، باید لاستیک‌ها به‌طور جداگانه هنگام نصب و مونتاژ پنجره استفاده شوند. بنابراین، در پنجره‌های آلومینیومی، انواع مختلفی از لاستیک‌ها باید با توجه به ابعاد و ویژگی‌های پنجره انتخاب شوند.
گسکت‌های لاستیکی: انواع و کاربردها
در صنعت پنجره سازی، به لاستیک‌های درزگیر، گسکت گفته می‌شود. این گسکت‌ها نقش حیاتی در حفظ کیفیت و عملکرد پنجره‌ها ایفا می‌کنند و از مهم‌ترین اجزای ساخت پنجره‌ها هستند. در ادامه، به بررسی برخی از گسکت‌های پرکاربرد در صنعت پنجره سازی آلومینیوم و UPVC می‌پردازیم.
گسکت دو جزئی MO68: لاستیک شیشه گیر
گسکت دو جزئی MO68 که به نام‌های لاستیک شیشه گیر و لاستیک استخوانی نیز شناخته می‌شود، برای نصب شیشه‌های دوجداره در پنجره‌های آلومینیومی استفاده می‌شود. این گسکت دارای دو قسمت است: قسمت زیرین سخت و استخوانی که در جای خود محکم قرار می‌گیرد و قسمت بالایی نرم و قابل انعطاف که به شیشه متصل می‌شود. این طراحی دو جزئی باعث می‌شود تا از نفوذ آب به داخل پنجره جلوگیری کرده و عملکرد بسیار خوبی در آب‌بندی و هوابندی داشته باشد.
گسکت دو جزئی MO60: لاستیک پفکی یا بادکنکی
گسکت دو جزئی MO60 که به نام‌های لاستیک پفکی یا لاستیک بادکنکی نیز شناخته می‌شود، برای بهبود هوابندی و آب‌بندی پنجره‌های آلومینیومی طراحی شده است. این لاستیک دارای یک فضای توخالی در قسمت نرم خود است که باعث می‌شود هنگام بسته شدن پنجره، درزها به‌طور کامل پوشیده شوند و از عبور هوا، گرد و غبار و رطوبت جلوگیری کنند. گسکت MO60 به دلیل انعطاف‌پذیری و ساختار منحصر به فرد خود، یکی از انتخاب‌های اصلی در سیستم‌های پنجره آلومینیومی است.
لاستیک میانی کله غازی
لاستیک میانی کله غازی که به دلیل شکل خاص خود به این نام معروف است، نقش حیاتی در آب‌بندی و هوابندی پنجره‌های آلومینیومی دارد. این لاستیک از مواد PVC، TPE یا EPDM ساخته می‌شود و در قسمت داخلی پروفیل‌ها قرار می‌گیرد. لاستیک میانی کله غازی وظیفه جلوگیری از عبور هوا و گرد و غبار به داخل پنجره را بر عهده دارد و در نتیجه، از عملکرد مطلوب پنجره‌ها اطمینان حاصل می‌شود.
لاستیک پشت شیشه 1008
لاستیک پشت شیشه یا لاستیک 1008، که در پشت شیشه‌های پنجره‌های آلومینیومی قرار می‌گیرد، باعث ایجاد اتصال محکم‌تر بین شیشه و گسکت MO68 می‌شود. این لاستیک از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در صورت عدم استفاده از آن، احتمال نفوذ آب و هوا به داخل پنجره افزایش می‌یابد. لاستیک 1008 در اندازه‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شود و با توجه به ضخامت شیشه و نوع پروفیل، قابل انتخاب و استفاده است.
طول عمر و نحوه تشخیص اصل بودن لاستیک
طول عمر لاستیک‌های درزگیر به مواد به‌کار رفته در ساخت آن‌ها و شرایط محیطی بستگی دارد. لاستیک‌های با کیفیت معمولاً برای مدت طولانی‌تری عملکرد خوبی دارند، اما باید توجه داشت که تغییرات دمایی، تابش مستقیم آفتاب و شرایط جوی می‌تواند باعث کاهش عمر لاستیک‌ها شود. برای تشخیص اصل بودن لاستیک‌ها، باید به نکاتی مانند برند تولیدکننده، مواد اولیه و سازگاری آن‌ها با استانداردهای صنعت توجه کنید. در بسیاری از موارد، لاستیک‌های اصل معمولاً دارای نشان‌های تأیید کیفیت و استانداردهای معتبر هستند.
نتیجه‌گیری
استفاده از لاستیک‌های مناسب در پنجره‌ها برای تأمین آب‌بندی و هوابندی بسیار حائز اهمیت است. این لاستیک‌ها به کمک ویژگی‌های خاص خود، از نفوذ آب و هوا به داخل ساختمان جلوگیری کرده و باعث بهبود عملکرد پنجره‌ها می‌شوند. انتخاب لاستیک مناسب بستگی به نوع پنجره، شرایط محیطی و نیازهای خاص هر پروژه دارد. بنابراین، شناخت انواع لاستیک‌ها و کاربردهای آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.