یکی از شایعترین مشکلاتی که بسیاری از افراد در فصل سرما با آن روبهرو میشوند، عرق کردن یا بخار گرفتن شیشه پنجره دوجداره است. این اتفاق معمولاً باعث نگرانی میشود، چون بسیاری تصور میکنند پنجره آنها خراب شده یا کیفیت مناسبی ندارد. در حالی که عرق کردن پنجره دوجداره همیشه نشانه خرابی نیست، اما اگر بهدرستی بررسی نشود، میتواند به مشکلات جدیتری مثل کپک، پوسیدگی، نفوذ رطوبت و کاهش عایقبندی منجر شود.
در این مقاله بهصورت کامل و کاربردی بررسی میکنیم که علت عرق کردن پنجره دوجداره در زمستان چیست، چه زمانی طبیعی است، چه زمانی نشانه خرابی است و چگونه میتوان آن را برطرف کرد.
۱. تفاوت دمای داخل و خارج ساختمان (مهمترین علت عرق کردن)
اصلیترین دلیل بخار گرفتن پنجره دوجداره در زمستان، اختلاف شدید دما بین داخل و خارج خانه است. وقتی هوای داخل گرم و مرطوب باشد و هوای بیرون سرد شود، بخار آب موجود در هوا روی سطح سرد شیشه مینشیند و به قطرات ریز آب تبدیل میشود. این دقیقاً همان پدیدهای است که روی لیوان آب یخ هم مشاهده میکنید.
هرچه:
- رطوبت داخل خانه بیشتر باشد
- دمای بیرون پایینتر باشد
میزان عرق کردن پنجره هم شدت بیشتری پیدا میکند.
۲. رطوبت بالای محیط داخلی خانه
منابع زیادی در خانه باعث تولید رطوبت میشوند، از جمله:
- پختوپز
- حمام کردن
- شستوشوی لباس
- بخاری و شوفاژ
- گلهای آپارتمانی
- خشک کردن لباس داخل خانه
وقتی این رطوبت تخلیه نشود، روی سردترین سطح خانه یعنی شیشه پنجره مینشیند. حتی بهترین پنجرههای دوجداره هم در برابر رطوبت شدید داخلی، دچار بخارگرفتگی میشوند.
۳. نصب غیراصولی پنجره دوجداره
اگر پنجره بهدرستی نصب نشده باشد و:
- درزگیری ناقص باشد
- فریم بهخوبی فیکس نشده باشد
- فوم و چسب بهدرستی استفاده نشده باشد
هوای سرد به داخل نفوذ میکند و باعث سرد شدن سریع شیشه میشود. در این حالت، عرق کردن پنجره تشدید میشود و حتی ممکن است آب از لبههای شیشه سرازیر شود.
۴. خراب شدن شیشه دوجداره (از بین رفتن گاز عایق)
در پنجرههای سالم، بین دو جداره شیشه گاز آرگون یا خلأ وجود دارد. این گاز نقش عایق حرارتی دارد. اگر به هر دلیلی:
- لبه شیشه آسیب ببیند
- درزبندی شیشه از بین برود
- شیشه ترک مویی بردارد
گاز داخل آن تخلیه میشود و شیشه خاصیت عایق بودن را از دست میدهد. در این حالت معمولاً بخار به داخل خود شیشه نفوذ میکند، نه فقط سطح روی آن، که این نشانه خرابی جدی شیشه دوجداره است.
۵. رگلاژ نبودن پنجره و فشار نامتعادل به فریم
عدم رگلاژ صحیح باعث میشود پنجره:
- کامل کیپ نشود
- فشار یکنواخت روی لاستیکهای دور پنجره وارد نشود
- در برخی نقاط اطراف شیشه تبادل هوای سرد و گرم صورت بگیرد
این اتفاق باعث ایجاد نقاط سرد موضعی روی شیشه شده و عرق کردن را افزایش میدهد.
۶. فرسودگی یا خرابی لاستیکهای آببندی
لاستیکهای دور پنجره نقش بسیار مهمی در جلوگیری از تبادل هوا دارند. اگر این لاستیکها:
- خشک شده باشند
- ترک خورده باشند
- از جای خود خارج شده باشند
هوای سرد وارد فضای داخلی میشود و سطح شیشه را سریعتر سرد میکند. نتیجه آن چیزی نیست جز بخار مداوم روی پنجره.
۷. تهویه نامناسب ساختمان
در بسیاری از آپارتمانهای جدید به دلیل:
- درزگیری کامل ساختمان
- بسته بودن دائم پنجرهها
- نبود هواکش مناسب
رطوبت در فضا حبس میشود و راه خروجی ندارد. این شرایط بهترین وضعیت برای عرق کردن مداوم پنجرهها در زمستان است.
آیا عرق کردن پنجره دوجداره خطرناک است؟
در کوتاهمدت شاید فقط یک مشکل ظاهری باشد، اما در بلندمدت میتواند باعث:
- ایجاد کپک روی دیوار و فریم
- پوسیدگی لبههای پنجره
- خرابی یراقآلات
- افزایش مصرف انرژی
- آسیب به پرده و وسایل اطراف پنجره شود
راهکارهای اصولی برای جلوگیری از عرق کردن پنجره در زمستان
برای کاهش یا حذف این مشکل میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- تهویه روزانه خانه حتی برای ۱۰ دقیقه
- استفاده از هود و هواکش در آشپزخانه و حمام
- عدم خشک کردن لباس داخل منزل
- سرویس و رگلاژ حرفهای پنجره
- تعویض لاستیکهای آببندی فرسوده
- بررسی سلامت شیشه دوجداره
- استفاده از دستگاه رطوبتگیر (Dehumidifier)
هزینه رفع مشکل عرق کردن پنجره دوجداره چقدر است؟
هزینه بستگی به علت اصلی مشکل دارد:
- رگلاژ ساده پنجره: حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان
- تعویض لاستیک درزگیر: از ۵۰۰ هزار تومان به بالا
- تعویض شیشه دوجداره خراب: بسته به ابعاد، از ۱.۵ تا ۴ میلیون تومان
- نصب پنجره جدید (در صورت خرابی شدید): هزینه بالاتری خواهد داشت
در شهرهایی مثل تهران و کرج به دلیل دسترسی آسان به سرویسکار، هزینهها منطقیتر و رقابتیتر است.
چه زمانی عرق کردن پنجره نشانه خرابی جدی است؟
اگر بخار:
- بین دو جداره شیشه دیده شود
- دائمی و شدید باشد
- همراه با نفوذ آب به داخل باشد
در این حالت شیشه قطعاً دچار ایراد فنی شده و باید تعویض شود.
جمعبندی نهایی
عرق کردن پنجره دوجداره در زمستان همیشه نشانه خرابی نیست، اما علامتی مهم از شرایط نامتعادل دما، رطوبت یا نصب نادرست محسوب میشود. اگر این موضوع نادیده گرفته شود، بهمرور باعث آسیب جدی به پنجره، دیوار، یراقآلات و حتی سلامت ساکنان خواهد شد. سرویس منظم، تهویه صحیح و رگلاژ اصولی، بهترین راه جلوگیری از این مشکل هستند.
