پنجره‌های دوجداره به‌دلیل ساختار خاص خود، نیازمند یراق‌آلات تخصصی هستند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مغزی قفل (سیلندر) است. این قطعه کوچک، نقش اساسی در عملکرد صحیح قفل پنجره ایفا می‌کند. در صورتی که مغزی دچار مشکل شود، باز و بسته کردن پنجره با اختلال مواجه می‌شود یا امنیت فضا کاهش پیدا می‌کند. در این مقاله، به‌طور جامع به انواع مغزی پنجره دوجداره، نحوه نصب یا تعویض مغزی و تعمیر مغزی پنجره دوجداره می‌پردازیم.
مغزی پنجره دوجداره چیست؟
مغزی، بخش داخلی قفل پنجره است که کلید داخل آن قرار می‌گیرد. هنگام چرخاندن کلید، مغزی می‌چرخد و باعث باز یا قفل شدن زبانه پنجره می‌شود. در پنجره‌های دوجداره، به‌ویژه مدل‌های تک‌حالته یا دوحالته، مغزی نقش اساسی در ایمنی و عملکرد درست قفل دارد.
دلایل رایج خرابی مغزی پنجره دوجداره
- ورود گردوغبار یا رطوبت به داخل مغزی
- استفاده طولانی‌مدت و فرسودگی داخلی قطعات
- چرخاندن بیش‌ازحد کلید یا استفاده از کلید نامناسب
- ضربه خوردن پنجره یا برخورد شدید
- نصب غیراصولی یا استفاده از مغزی بی‌کیفیت
در بسیاری از مواقع، مشکل با تعمیر یا تعویض مغزی قابل رفع است و نیازی به تعویض کل قفل یا دستگیره نیست.
انواع مغزی پنجره دوجداره
مغزی‌های استفاده‌شده در پنجره‌های دوجداره معمولاً به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. مغزی ساده (نیم‌سیلندر)
- بیشتر در پنجره‌های تک‌حالته استفاده می‌شود.
- فقط از یک طرف (معمولاً داخل خانه) قابلیت قفل شدن دارد.
- قیمت مناسب‌تری نسبت به مدل‌های پیشرفته‌تر دارد.
2. مغزی دوطرفه یا دوحالته (دو کلیده)
- در پنجره‌های دوحالته یا پنجره‌هایی که امنیت بالاتری نیاز دارند کاربرد دارد.
- امکان قفل کردن از هر دو طرف را فراهم می‌کند.
- معمولاً از آلیاژ برنج یا فولاد مقاوم ساخته می‌شود.
✳️ برخی مغزی‌ها نیز دارای ویژگی ضدسرقت یا کلید‌های امنیتی خاص هستند که برای مکان‌های حساس پیشنهاد می‌شوند.
روش نصب یا تعویض یا تعمیر مغزی پنجره دوجداره
نصب یا تعویض مغزی کار پیچیده‌ای نیست، اما نیاز به دقت دارد. در ادامه مراحل اصلی آن را مرور می‌کنیم:
گام اول: باز کردن پیچ نگهدارنده
با پیچ‌گوشتی مناسب، پیچ مغزی را از لبه داخلی پنجره باز کنید. این پیچ معمولاً در وسط محل قفل قرار دارد.
گام دوم: قرار دادن کلید در مغزی
کلید را در مغزی قرار دهید و کمی بچرخانید تا زبانه داخل بدنه حرکت کند. سپس مغزی را به‌آرامی بیرون بکشید.
گام سوم: قرار دادن مغزی جدید
مغزی جدید را در همان موقعیت قبلی قرار داده، کلید را داخل آن بچرخانید تا در جای مناسب بنشیند.
گام چهارم: بستن پیچ نگهدارنده
پس از اطمینان از عملکرد صحیح، پیچ را محکم ببندید.
❗ توجه: اگر مغزی خیلی سفت جا می‌خورد یا کلید روان نمی‌چرخد، احتمال دارد طول آن مناسب با ضخامت پنجره نباشد.
هزینه نصب و تعویض مغزی پنجره دوجداره
هزینه تعویض مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
| مورد | محدوده قیمت (تخمینی) |
|---|---|
| خرید مغزی ساده | ۸۰ تا ۱۵۰ هزار تومان |
| خرید مغزی دوطرفه ضدسرقت | ۲۰۰ تا ۴۵۰ هزار تومان |
| اجرت نصب مغزی | ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان |
| هزینه بازدید یا ایاب و ذهاب (شهرهای بزرگ) | ۵۰ تا ۱۵۰ هزار تومان |
✅ در برخی موارد، تعمیرکار فقط با روان‌سازی یا رگلاژ مغزی می‌تواند مشکل را حل کند و نیازی به تعویض کامل نیست.
جمع‌بندی تعمیر مغزی پنجره دوجداره
مغزی پنجره دوجداره نقشی حیاتی در عملکرد و امنیت این پنجره‌ها دارد. در صورتی که این قطعه دچار ایراد شود، با تعمیر یا تعویض به‌موقع می‌توان از مشکلات بزرگ‌تر مانند خرابی کامل قفل یا کاهش ایمنی جلوگیری کرد. استفاده از مغزی باکیفیت و نصب اصولی توسط افراد متخصص، مهم‌ترین توصیه در این زمینه است.